Ahora estoy rematando "La taberna", y vuelvo a lo mismo...
Es la historia de una taberna que no existió, pero que la gente, alguna gente, encuentra cosas que dice las conoció -las supo- en la taberna de Galiana.Suponed que hay un camino que va por el mar, de Galicia a Bretaña -a la Grande y a la Pequeña Bretaña, a la del rey Artús y a la del vizconde de Chateaubriand-, Suponed que en el camino, en un lugar donde las verdes olas se comban como una colina, está la taberna de Galiana. Suponed que los fantasmas celtas y toda la gente del sábado aposentan allí y pagan portazgo. Suponed que un sábado cualquiera yo, desde una pequeña ventana, veo entrar y salir los huéspedes. Suponed que cuando entra la demoiselle de Batz, mi corazón se apresura y me vienen a los labios turbadas y cálidas palabras de amor.
La taberna de Galiana, con su enseña del buey borracho -casi un buey portugués de cuerna amplia y palma-, era muy visitada por los viajeros que iban de Bretaña a Galicia por el camino de los mares. En la taberna de Galiana hacían los viajeros la última noche de su romería. Se dice que bajo la enseña del buey borracho la taberna tuvo, desde la más remota antigüedad, fama extraordinaria y que era cosa corriente que en ella acontecieran prodigios. El dueño era un orensano, el Casalón, gordo y reidor, hablador empedernido, algo bebido siempre y buen cristiano. Estaba casado con una moza bretona, hija de un senescal". Cunqueiro, La voz de Galicia, 1953
Recupero unha nota publicada no nº 72 da Revista Grial en 1981, titulada "A TABERNA DA GALIANA"
Había unha chea de tempo que Cunqueiro viña matinando en escribir unha novela con este título, que lle adicaría a Ramón Piñeiro. Pensou moito nela, e tivo sempre o propósito de lle dar remate antes de que a sua doenza se agravase máis. Un día, respondendo a este anceio seu, púxose a teclear na máquina o enceto da narración. Mecanografiou o primeiro folio, e non pasou de ahí. Inda que, en varias ocasións, tencionou reanudar o traballo, nono conseguiu. O mirar enfeblecido dos seus ollos impediullo.
Pra coñecemento dos leitores de GRIAL e dos que se interesen pola obra cunqueirana, reproducimos a seguido as frases mecanografiadas coas que encetou o libro que non chegaría a continuar.
A taberna da Galiana estaba á metade do camiño. Pro non sei decir á mitade de cál camiño, de ónde a ónde. Cando lle preguntaba a algún que eu coidaba que debería saber de cál parte caía a taberna da Galiana, soía responderme que de parte de lonxe, que era como non contestarme nada. Tamén preguntei si quedaba á man dereita ou á esquerda, e respondéronme que asegún pra onde fora. Viaxeiros que iban e viñan dos diferentes mundos, todos se atopaban na taberna de Galiana. Eu cheguei a pensar que estando na mitade dun camiño, pois estaba na mitade de todos os camiños. Decíame que si eu saía de viaxe, fose cal fose o meu destino, que de seguro que pasaba pola taberna da Galiana. Querendo saber si estaba nun alto ou nun baixo, un a quen llo preguntei contestoume que asegún se mirase. Tampouco me decía si a casa era grande ou pequena, si estaba soia ou había outras perto dela.
-Ten un saído grande cercado de loureiro. Hai unha fonte cun pilón pra o gado. Hai un mazaeiro. Hai unha mesa de pedra. Hai no fondal da horta un pombal redondo, mui encalado...
-¿El como saberei eu que cheguei á taberna da Galiana?
-¡Pola risa dela, home!, díxome un vello que pasou, anoitecendo, por diante da miña porta, e a quen lle ofrecín un codo de pan. Era pequeno, afiado de cara, cubríase cun sombreiro vello e levaba na man dereita un maletín de pel negra. O que máis chamaba a atención del era o gabán, que llo fixeran prás medras, un gabán verde, longo que case lle arrastraba polo chan. Tiña os ollos azúes, e uns dentes mui brancos.
-¡Xa a escoitarás rir ás gargalladas!
Deulle unha dentada ao pan e sorriume.
-¡Tendes bon trigo por aquí!
Eu quedei cavilando na risa de Galiana. Nova non podería ser, porque eu conocera xente que estivera naquela taberna sua e xa morrera de vella. Podería ser que houbese habido unha Galiana que xa finou, e logo veu unha filla, que será vella, e agora hai unha terceira Galiana, que será aínda moza, e será a que rí ás gargalladas. Esta Galiana moza, rindo, rindo, foi a que me quitou o sono. Eu acaroábame a aquela memoria na noite. Desque me vira entrar xa se puxera por min, pasando por diante da miña cara aquele brazo tan branco pra encherme o vaso de viño.
A última nova literaria que temos da taberna da Galiana é na novela curta "Arnoia, Arnoia" de Xosé Luís Méndez Ferrín. Nela dase conta de que na taberna, que xa é de seu unha encrucillada do mundo que coñecemos co trasmundo (ou trasmundos), hai un espello que tamén é portal cara outras realidades.
